Door Marco Moerland
De tussen de plassen gelegen uitspanning met restaurant en speeltuin van G.A. Freericks in Hillegersberg is voor Rotterdammers in het laatste kwartaal van de negentiende eeuw een geliefde bestemming voor een dagje uit. Ondernemer Freericks laat er zelfs een paardenomnibus naar toe rijden! In 1882 verwerft hij de concessie voor een paardentramlijn van het Slagveld in Rotterdam naar de Dorpsstraat in Hillegersberg. De zaken worden voortvarend aangepakt want de metersporige enkelsporig uitgevoerde lijn wordt reeds op 29 December 1882 geopend. Als bedrijfsnaam wordt de titel Schielandsche Tramweg-Maatschappij gevoerd.
Contramark uit de eerste jaren van de Schielandsche Tramweg-Maatschappij op blauw papier.
Het contramark ter waarde van 13 cent werd op paars papier afgedrukt. Voor het kleuren van de vellen papier werden destijds natuurlijke kleurstoffen gebruikt.
Uiteindelijk werd er gekozen voor een sectietarief waarbij voor de kortste sectie 5 cent moest worden betaald en voor de gehele rit van het Hofplein naar Hillegersberg 20 cent. Tussen de haltes Vrouw Romein (bij Lommerrijk) en Landzicht overlapten de secties in Hillegersberg. Vanuit Rotterdam tot dat deel van de lijn betaalde men 15 cent.
Voor het korte traject van het Hofplein tot de Heul moest 5 cents worden betaald.
Voor het gehele traject werd het destijds aanzienlijke bedrag van 20 cents gerekend.
Rond het jaar 1900 ging de Schielandsche Tramweg-Maatschappij er toe over om de plaatsbewijzen bij de Rotterdamse drukkerij van de gebroeders Poot te kopen. In tegenstelling tot de bekende plaatskaartendrukkers Roelants en Benedicus is dat een drukkerij die geen zakelijke contacten met andere trambedrijven onderhield en vooral in ander drukwerk gespecialiseerd was.
De naam van drukkerij Poot is links op het biljet vermeld. Op die manier kon de drukkerij op bescheiden wijze reclame maken voor de eigen producten.
Tussen de haltes Vrouw Romein en Landzicht overlapten de secties van de lange trajectdelen.
Voor de gehele rit werd 20 cents in rekening gebracht.
Ten slotte kwamen de plaatsbewijzen qua vorm en opmaak overeen met de laatste biljetten voor de paardentrams van de RTM en de eerste kaartjes van de RETM. Ook bij enige andere bedrijven in Nederland werden overeenkomstige biljetten gedrukt door Benedictus gebruikt.
De laatste generatie plaatsbewijzen van de Schielandsche Tramweg-Maatschappij is gedrukt bij Benedictus in Rotterdam. De kaartjes hebben exact dezelfde opmaak als de laatste RTM-biljetten uit 1904.
Bij de overname van de stoomtram- en paardentramlijn in Rotterdam door de RETM blijft de smalsporige buitenlijn naar Hillegersberg buiten beeld. De toen zelfstandige gememeente Hillegersberg voelt niets voor verdubbeling van het enkelspoor en elektrificatie van de lijn. Hillegersberg houdt die overname door haar eisen vele jaren tegen. Pas per 1 januari 1919 gaat de lijn over in handen van de RETM. In de periode tot 5 juni 1923 wordt de lijn stukje bij beetje vervangen door de dubbelsporig uitgevoerde elektrische tramlijn 14 van de RETM.
De afgebeelde plaatsbewijzen zijn afkomstig uit de collecties van Stichting NVBS Railverzamelingen (SNR) en Marco Moerland.