Reclametrams en bussen - Rotterdams Openbaar Vervoer Museum

René R. van der Beek

In de zoektocht naar nieuwe klanten voor een product worden alle mogelijke opties onder de loep genomen en alle onmogelijke onderzocht op haalbaarheid.

Een van de bouwstenen in de reclamewereld is het gegeven dat hoe groter de drager van de boodschap is, hoe groter de potentiële klantenkring. Het begrip ‘The sky is the limit’ is al tientallen jaren een succesnummer, zowel met het luchtschrijven als met reclamedoeken achter kleine vliegtuigjes.
Weliswaar zijn trams en bussen wat kleiner van formaat, maar toch voldoende groot om niet onopgemerkt te blijven. Niemand zal ook ontkennen dat het openbaar vervoer sinds in de jaren zeventig het begrip ’totaal’ reclame haar intrede deed, een bijzondere rol in de reclamewereld is gaan vervullen. Dat soms een tijdje gezocht moet worden naar het onderwerp van de reclame is weer een ander verhaal.

Zo nieuw als sommigen deze reclamevorm echter toedichten is het echter niet. Toegegeven, het begrip totaalreclame is dat wel maar reeds begin dertiger jaren reden er bijna niet meer als tram herkenbare voorwerpen over de rails met onmiskenbare boodschappen als een wijziging van het lijnennet en de tarieven, de komst van circus Sarrasani of het najaarsfeest in de Diergaarde. Belangwekkende gebeurtenissen uiteraard, maar ook de brillantine van Kremlin Russe of de Aladin haarverf werd op die wijze onder de aandacht gebracht. Kortom, een bekend spreekwoord aanhalend; er is niets nieuws onder de zon!
Toch duurde het geruime tijd voor binnen het begrip ’totaalreclame’ trams en bussen met reclame werden gesierd, volledig gewijd aan één adverteerder. Vreemd genoeg verstond men in die periode onder totaalreclame nog iets anders dan later.

Motorrijtuig 716, lijn 1, Honingerdijk, 20-8-1983, reclametram McDonalds

Dat gebeurde eerst in de zomer van 1983 toen de bussen 901-910, motorrijtuig 716 en metrorijtuig 5225 met een forse McDonald reclame werden getooid.

Railslijpwagen 2301, Oosterkade, reclametram voor Aladin, ca. 1933

Elders in de hoofdstukken op deze website wordt al stil gestaan bij de dakreclames die eerst trams en later ook de bussen tooide, evenals de reclame op wachthuisjes en op de ruiten van de rijtuigen. In dit hoofdstuk daarom een overzicht van de in de regio verschenen trams en bussen voorzien van een duidelijke reclame op de zijkanten én steeds vaker, ook de voor en achterkant. Het begrip totaalreclame laat zich vertalen met een complete beschildering, zoals eerst te doen gebruikelijk, maar al snel verdrongen door beplakking met reclameboodschappen. In het overzicht nemen we echter ook de verschijningen mee met alleen, in meer of mindere mate, de zijkanten van tram of bus. Kortom, alles wat meer is dan één of enkele plakbiljetten, is in dit overzicht opgenomen.

Voor een tabeloverzicht van dakreclames per serie klik hier.

Motorrijtuig 732, reclametram, remise Hillegersberg, beplakken van de reclametram Samen instappen is goedkoper (foto: J. Havelaar)

Verzameling

Dit delen: