Rotterdams Openbaar Vervoer Museum

DE GESCHIEDENIS VAN HET OPENBAAR VERVOER IN SCHIEDAM                                                          René R. van der Beek

Het personenvervoer van Schiedam naar Rotterdam, zowel als het stadsvervoer in Schiedam zelf, kent een vergelijkbare geschiedenis met die van Rotterdam. Dat is niet bijzonder want de ontwikkeling loopt gelijk op. Het enige verschil is de omvang van de gemeente en uiteraard de daarmee samenhangende inwoneraantallen

Zo is bekend de Schiedamse paardentram (Schiedamsche Tramweg Maatschappij met de eerste lijn op 19 september 1902 tussen het Stationsplein en het Hoofdplein in de wijk De Gorzen. Deze enkelsporige lijn liep via de Singel, het Emmaplein en de Broersvest naar de Koemarkt en vervolgens over de (oude) Koemarktbrug naar de Gerrit Verboonstraat. Daar werd afgebogen naar de Lange Nieuwstraat, waarna de sporen over de Hoofdstraatbrug en de Hoofdstraat naar het Hoofdplein liepen. Er waren twee wisselplaatsen; één nabij het politiebureau op de Lange Nieuwstraat en een andere op de Koemarkt, waar men kon overstappen op de stoomtram naar Rotterdam. Bij beide eindpunten was een opstelspoor in vorkvorm aangelegd.

Goedbeschouwd bestond deze paardentramlijn uit twee delen; Stationsplein – Koemarkt en Koemarkt – Hoofdplein, die overigens als één lijn werd geëxploiteerd. Het eerste deel trok weinig vervoer omdat de afstand tussen het station en het centrum beloopbaar was. Het andere deel trok iets meer vervoer, doch de dienstuitvoering werd regelmatig gehinderd door openingen van de Koemarktbrug en/of de Hoofdstraatbrug.
De lijn werd in aanvang door de Schiedamsche Tramweg Maatschappij (STM) zelf geëxploiteerd, doch vanaf 15 februari 1911 werd de exploitatie in handen gegeven van de RTM. Deze slaagde er in de lijn voor het eerst winstgevend te maken, doch de gevolgen van het uitbreken van de 1ste Wereldoorlog betekende uiteindelijk toch de doodsteek. (voor meer info over deze paardentram klik hier).

De tramverbinding met Rotterdam werd verzorgd vanaf 9 april 1881 met de stoomtram die over de Schielandsch Hooge Zeedijk de Rotterdamschedijk (bij de Lange Dijkstraat) verbond met de Nieuwe Binnenweg hoek Westersingel. (voor meer informatie over de stoomtram klik hier). Op 12 januari 1882 werd de lijn aan de Rotterdamse kant verlengd tot de Van Oldenbarneveltstraat bij de Coolsingel. In Schiedam vond op 5 mei een verlenging plaats tot de Koemarkt. Veel protesten in Rotterdam leidden er echter toe dat op 12 oktober 1903 het traject in Rotterdam werd ingekort tot de Duystraat waarbij de rest van het oorspronkelijke traject werd overgenomen door een paardentram. Drie jaar later verdween op 17 december 1906 de stoomtram helemaal uit beeld toen het traject onder beheer van de RETM was geëlektrificeerd en de elektrische lijn 8 de vervoerstaak overnam met in Rotterdam het Beursplein als eindpunt. Op 6 april 1909 werd het kopeindpunt op de Rotterdamschedijk ingeruild voor een eindpuntlus waarbinnen later een mooi wachthuisje verscheen.
Pas in 1929 kwam er een verandering in deze situatie met de komst van een tweede tramlijn op 1 november, lijn 4 naar het Maasstation aan de Oosterkade, de lus werd op 19 mei 1932 voorzien van een opstelspoor op de Broersvest en in 1938 werd op de Rotterdamschedijk een tweede opstelspoor aangelegd zodat beide lijnen elkaar niet meer hinderden in de dienstregeling.
(klik hier voor de lijnoverzichten van de trams).

Maar naast de op 3 juni 1847 geopende treinverbinding Den Haag-Rotterdam van de Hollandsche IJzeren Spoorweg Maatschappij (HIJSM) met stations in Delft en Schiedam heeft het nog vele jaren geduurd voor Schiedam kennis kon maken met het (particuliere) vervoer per bus.

Schiedam
Ontstaan aan het begin van de 13e eeuw telde Schiedam in 1851 zo’n 13.000 inwoners waarna dit inwonertal geleidelijk aan toenam tot ruim 38.000 in 1920. Toch loopt daarna het aantal inwoners wat terug tot 31.000 aan het begin van de Tweede Wereldoorlog. Maar door de annexatie van de dorpen Kethel en Spaland in 1941 komt er grond beschikbaar voor latere uitbreidingsplannen zoals Kethel, Groenoord, Spaland en Woudhoek. Inmiddels is het inwoneraantal meer dan verdubbeld tot bijna 78.000.

Schuit, koets en omnibus
Reeds in 1616 bezat Schiedam een eigen vervoersdienst in de vorm van een ‘overdecte’ wagen voor gebruik door de stad inclusief een ‘stedes voerman’ die al in 1596 in de annalen wordt vermeld. Passagiersvervoer zal hiermee, buiten de notabelen van de stad, niet hebben plaatsgevonden.
In de 18e eeuw waren het vervolgens de veerschuiten die vanaf de Overschiese Poort een belangrijke rol speelden in het personenvervoer naar Delft, Den Haag en verder.
De in 1798 uitgegeven ‘Tydwyzer’ waarin alle veerverbindingen met trekschuiten, veerschepen en postwagens staan vermeld laat zien dat vanaf Schiedam op elke dag om 08.00 uur (op zondag om 07:00 uur) een trekschuit naar Delft vertrok die ’s middags om 16.00 uur terugkeerde. Op donderdag ging er een extra schuit om 05.30 uur. Naar Rotterdam vertrokken elke dag om 08:00 en om 10:00 uur schuiten die ’s middags om 15:00 en 16:00 uur terugkeerden. De schuit van 10:00 uur liet het op zondag afweten, maar van 1 oktober tot 1 april ging er op elke dinsdag om 07:00 uur een extra schuit die ’s middags om 17:00 uur terugkeerde.
Richting Den Haag was er iets minder keus; elke maandag om 04:30 uur een schuit en richting Leiden Elke vrijdag om 08:00 uur die echter pas op zaterdag om 13:00 uur terugvoer. Datzelfde was het geval richting Haarlem die elke donderdag vertrok en vrijdag terugkwam. Naar Amsterdam kon elke dinsdag en donderdag worden gevaren die ’s middags om 13:00 uur vertrok. Dan moest er wel overnacht worden want teruggevaren werd ook op dinsdag en donderdag.
Dat er een voor die tijd aanzienlijke vervoersvraag bestond mag blijken uit het feit dat ook naar Rhoon, Pernis, Portugaal, Charlois, Hoogvliet, Spijkenisse en De Hey werd gevaren. Dat kon echter alleen op vrijdag op welke dag ’s ochtends een schuit heen en ’s middags weer terug voer.
Vanaf het Schielandshuis in Rotterdam was er vanaf 1830 driemaal per dag een postkoetsverbinding met Schiedam.

Hoewel het volgens de Wet op de openbare vervoermiddelen van 1880 iedereen vrij stond een openbaar vervoer bedrijf te beginnen, slechts een voertuigkeuring van 15,- en later een standplaatsvergunning waren nodig, duurde het tot begin jaren twintig voor er daadwerkelijk bussen voor openbaar vervoer in Schiedam verschenen.

Veel T-Fords
Hoewel de naam anders doet vermoeden was het niet de E.S.A.O.D. de Eerste Schiedamsche Auto-Omnibus Dienst die op 16 juli 1923 met 3 T-Fords vanaf de Diergaardelaan in Rotterdam een verbinding opende met Schiedam. Het Haagse bedrijf AMOVAM verzorgde namelijk vanaf 24 juni 1920 een lijndienst tussen het Willemsplein in Rotterdam en de Broersvest in Schiedam. Toen het in 1922 deze verbinding beëindigde was het de heer Tinkhof die de verbinding met 1 bus in stand hield.
De E.S.A.O.D. van de heer D. van Leeuwen breidde het wagenpark in 1925 uit met 1 Spijker, 2 Renaults en 4 Bovy’s op 11 januari 1927 kwamen daar volgens de concessie nog 2 Bovy’s bij. Op 3 juni 1930 werd de vergunning ingetrokken en op 4 maart 1931 overgeschreven op NV ‘Luxe’. Ondernemer A. Munnik zorgde op 4 augustus 1923 voor de eerste concurrentie van de E.S.A.O.D. door op dezelfde route vanaf de Diergaardelaan, met 3 T-Fords met 16 zitplaatsen een verbinding te verzorgen naar station Schiedam, die al snel werd betiteld als Treindienst. Op 11 januari 1927 werden de Fords volgens de concessie vervangen door 4 Dodge bussen met 19 zitplaatsen. Munnik besloot de diest te laten uitvoeren door de Schiedamsche Brockway Dienst van M. v.d. Wal maar moest op 1 november de dienst tijdelijk staken omdat Brockway haar bussen terugtrok, maar op 22 november kon de dienst weer met 2 Bovy bussen worden hervat. Op 27 augustus 1928 waren er weer vier bussen in bedrijf. De samenwerking boterde echter niet en na vennootschappen met achtereenvolgens Donckers, Van Leeuwen en Brugman werd uiteindelijk de het bedrijf op 25 mei 1939 voor 65.000,- overgenomen door de RET, die de lijn onder de letter R vanaf 21 juni 1939 tot 3 december 1939 met 5 huurwagens van de firma Brugman exploiteerde.

De derde die brood zag in deze verbinding was de heer Chr. T. van der Ende die op 25 augustus 1923 met twee T-Ford tussen de Kralingse Plaslaan en de Burgemeester Meineszlaan in Schiedam ging rijden. Op 11 januari 1927 bestond het wagenpark volgens de concessie uit 1 Latil met 29 zitplaatsen, 1 Graham Bos met 19 zitplaatsen en 2 DDb’s met 32 zitplaatsen. Na een tijdelijke stopzetting van de dienst tussen september en december in dat jaar werd een herstart gemaakt met 2 Mercedes bussen vanaf de Coolsingel naar Schiedam. In 1929 en 1931 werd het eindpunt respectievelijk gewijzigd in Aleidastraat en Frans Halsplein en op 28 januari 1941 werd het bedrijf voor f. 100.000,- overgenomen door de RET. Van der Ende verhuisde naar Apeldoorn om daar zijn geluk te beproeven.

Tenslotte startte ook de heer J. Korpel op 17 december 1923 met een T-Ford een lijndienst vanaf de Diergaardelaan naar het Rozenburgerplein in Schiedam. De zaken gingen voorspoedig want in 1926 was de T-Ford ingeruild voor 3 Brockway’s bussen met elk 20 zitplaatsen. Op 28 februari 1928 kwam daar, evenals op op 19 maart en 13 augustus nog een REO bus bij. Blijkbaar was dat te hoog gegrepen, want op 5 maart 1930 volgde het faillissement en de vergunning werd overgeschreven op busbedrijf N.N. Luxe.

Tenslotte dient nog het bedrijf van Y. Alders te worden genoemd die op 7 januari 1924 een lijndienst startte tussen de Rusthoflaan en het Rozenburgerplein in Schiedam met 1 Bovy en 1 Dürkopp bus. Maar na het verkrijgen van de officiële concessie op 1 november 1927 bleek de dienst niet meer te functioneren en werd de vergunning op- 20 december van dat jaar ingetrokken.

Een aparte verbinding was die tussen Schiedam en Kethel die vanaf 28 augustus door Autodienst ‘De Halve Maen’ van de heer H. van Dam werd onderhouden. Met 1 T-Ford met 16 zitplaatsen werd de lijn in stand gehouden waarbij de Ford in 1927 werd ingeruild voor een Spijker en op 3 februari 1930 werd een concessie verleend voor de route Schiedam-Overschie welke per 30 november 1934r werd omgezet in een concessie voor de route Molenlaan-Hillegersberg-Overschie. Op 28 augustus 1938 werd deze overgenomen door de RET.
Ook particulier G. van der Graaf zag brood in een verbinding tussen Schiedam en Terbregge, waarvoor op 14 december 1931 een concessie werd verleend voor 4 bussen. Op 1 november 1932 werd de concessie ingetrokken.

Aanbod
Het was duidelijk dat er op deze intercommunale verbinding brood was te verdienen. Een spoorlijn een tramlijn en vijf buslijnen gaven de inwoners voldoende keuze en praktisch op elk moment kon er gereisd worden.
Er waren zelfs nog zes andere vergunningen verstrekt die echter niet tot exploitatie zijn gekomen; 16 juli 1923 A. v.d. Windt, (garage Romein) welke vergunning later naar de combinatie EVAG/VAOM zou gaan, 24 augustus 1923, J. Willemse die de bedoeling had voor een lijndienst van de Rochussenstraat naar Schiedam maar later wel een stadsdienst zou starten, 25 maart 1924 H.J. van Gerven voor een lijndienst van de Rochussenstraat naar Schiedam, 27 juni 1923 Vitesse van J. Schamlé voor de lijn Diergaardelaan-Schiedam, 26 maart 1926 H.A. Scholte voor de dienst Coolsingel-Schiedam en 24 augustus 1923 voor de NV Auto Maatschappij ‘Schieland’ voor de lijn Coolsingel-Schiedam.

Bovendien waren er inmiddels ook buslijnen vanuit Vlaardingen, Maassluis en Maasland beschikbaar die via Schiedam passagiers naar Rotterdam brachten.
Vanuit Vlaardingen was dat de V.A.O.M. van de heer M. v.d. Burg die vanaf 1924 met 6 Horch autobussen met 28 zitplaatsen tussen de Coolsingel en Vlaardingen reed en de heer P.J. Konings die met de E.V.A.G die vanaf 22 juni 1923 op dezelfde route actief werd.
Vanuit Maasland kwam daar vanaf 22 januari 1924 de Maaslandsche Auto Vervoer Onderneming M.A.V.O. bij van de heer S. Noordam op de route Diergaardelaan-Maasland en vanaf juni 1924 de Maassluissche Auto-Omnibus Onderneming M.A.O.O van de heer P.C. Brokx die vanaf de Coolsingel naar Maassluis reed.
Zowel de M.A.V.O. als de M.A.O.O werden echter in respectievelijk mei en augustus 1926 overgenomen door de E.V.A.G. en de V.A.O.M. die de diensten met respectievelijk 7 en 8 wagens voortzetten.
Ook de NV Autodienst ‘Buurtverkeer’ uit Rotterdam had nog een poging gedaan om per 15 maart 1924 een lijndienst te starten tussen de Coolsingel en Maassluis, doch bij gebrek aan een standplaatsvergunning werd de dienst op 15 mei van dat jaar gestaakt.

Dit alles was een doorn in het oog van de RETM en later de RET, die zoveel concurrentie weinig konden waarderen.
Met de nieuwe Wet op de openbare middelen van vervoer van 14 juni 1926, waarop het gemeentebestuur had gehoopt dat deze het kaf van het koren zou scheiden, was er echter geen einde gekomen aan deze situatie, waarop het Rotterdamse gemeentebestuur alle vergunningen voor stadsdiensten introk. Ook dit bracht geen oplossing omdat controle op het instappen binnen de stadsgrenzen onmogelijk bleek. Alleen binnen de gemeentegrenzen zette het per 1 december 1929 ingevoerde verbod op particuliere exploitatie zoden aan de dijk.

De NV Autodienst ‘Luxe’ van de heren C. Hartkoorn en M. Kleinjan die de bedrijven van de heer Van Korpel en de E.S.A.O.D. had overgenomen werd op 10 december 1934 voor f. 18.000,- overgenomen door de RET waarna deze autobusdiensten werden gestaakt.
Datzelfde was gebeurd met de plaatselijke Schiedamsche Auto Omnibus Dienst S.A.O.D. van de heer J.H. Willemse die op 13 juni 1930 voor de prijs van f. 27.000,- door de RET was overgenomen. Deze reed met 4 wagens op twee stadslijnen in Schiedam. Van het Station naar het Rozenburgerplein en Van het Station naar het Fabriplein. Het uit 9 man bestaande personeel kwam evenals de drie zonen van de heer Willemse in dienst van de RET.

Overeenkomsten
Hieraan vooraf was een voorstel van de gemeente Schiedam gegaan omtrent samenwerking met de gemeente Rotterdam op vervoersgebied. Met de overname van de S.A.O.D. was het stadsvervoer geregeld en op 23 juni 1930 werden er drie stadslijnen door de RET geopend t.w. lijn K van Station Schiedam naar het Rembrandtplein, lijn L van het Rembrandtplein naar het Rozenburgerplein en lijn M van het Rozenburgerplein naar Station Schiedam. Voor deze dienstuitbreiding werden ook zes extra bussen besteld voor een totaalbedrag van f. 102.000,-. Niettemin zouden de resultaten voor de RET tegenvallen. De bestelling werd echter gewijzigd door een keuze voor een kleiner type bus in plaats van de grote Krupps. Maar eerst in 1935 werd deze aanschaf van f. 6.000,- per bus gerealiseerd.
Minder goed ging het met de onderhandelingen met busbedrijf Van der Ende. Hoewel men het na veel onderhandelingen eens werd over een prijs van f. 62.000,- bleek een nieuwe onderneming de NV ‘Luxe’ roet in het eten te gooien waardoor er toch nog concurrenten zouden overblijven.

In de tussentijd had de RET tramlijn 1, komende vanaf de Honingerdijk in Rotterdam op 1 juli 1936 verlengd naar de Koemarkt en verdween lijn 8 even van het toneel. Deze keerde terug op 6 juni 1940 met uitzondering van de 31e maart 1943 toen het ‘vergeten bombardement’ op het westen van Rotterdam plaatsvond. Er werd een vervangende dienst gereden tussen de Koemarkt en het Marconiplein en op 3 april werd weer de normale route gereden. Van 23 juli 1944 tot 8 juni 1945 verdween lijn 8 weer wegens oorlogsomstandigheden, waarna successievelijk de oorspronkelijke route weer werd gevolgd. Op 1 juli 1954 was het weer gedaan met lijn 8 toen de lijn werd samengevoegd met lijn 4 en deze werd omgevormd in ringlijn 4 waarbij de lijnnummers in zwart op wit en wit op zwarte de verschillende rijrichtingen aangaven.

Omdat de resultaten van de particuliere Schiedamse buslijnen ondanks een prijsverlaging voor de Schiedamse buspassagiers tegenvielen werd lijn L per 1 oktober 1933 opgeheven en lijn M werd ingekort tot Broersvest-Rozenburgerplein. Per 1 mei 1939 gingen de lijnen K en M gecombineerd rijden waardoor een soort ringlijn ontstond. Overigens werd op 28 augustus 1938 een nieuwe lijn L in dienst gesteld op de route Hillegersberg (Molenlaan) naar Schiedam-Kethel welke overgenomen was van Van Dam. Deze werd op 20 maart 1939 ingekort tot de remise aan de Kootsekade.
Inmiddels had directeur A. Kleinjan van busbedrijf NV ‘Luxe’, waar het ook niet best mee ging, de RET een overnamebod gedaan voor f. 18.000,- inclusief de overname van 16 man personeel. De RET ging daarmee akkoord en op 3 oktober 1934 werd de concessie overgedragen. Om het vervoer op tramlijn 8 niet te beconcurreren doopte de RET de buslijn ook in lijn 8 en voerde alleen enkele ritten uit voor 06.00 uur ’s ochtends en 24.00 uur ’s avonds op het traject Beursplein-Rozenburgerplein. Aangezien noch de bewoners noch B&W van Schiedam hiermede gelukkig waren, schortte Schiedam de overeenkomst met Rotterdam op.
Op 3 december 1939 werd ook lijn 8 opgeheven en resulteerde alleen de autobusdienst van Van der Ende als particuliere vervoerder. De oorlogsomstandigheden noopten hem echter ook om op 22 juli 1940 de dienst te staken. Nadat Van der Windt zijn bedrijf op 17 december 1940 inclusief 2 bussen voor f. 35.000,- had verkocht aan de AVM volgde op 1 januari 1941 uiteindelijk toch de verkoop van Van der Ende aan de RET voor 102.000,-.

Wetgeving
Op 15 februari 1937 werd het nieuwe Reglement Autovervoer Personen R.A.P. van kracht waarmee de uitgifte van vergunningen in handen kwam van de Commissie Vergunningen Personenvervoer (C.V.P.).
Hiermee was Gedeputeerde Staten niet meer betrokken bij deze zaken. Per 31 december 1940 werden door het C.V.P. alle vergunningen voor interlokale autobusdiensten ingetrokken welk besluit echter eerst op 15 mei 1942 van kracht werd.
De E.V.A.G. mocht vanaf 22 juli 1940 wegens de oorlogsomstandigheden alleen nog op de route Schiedam-Broersvest/Vlaardingen rijden en op 2 oktober werden de diensten wegens gebrek an benzine gestaakt. Kort werd nog gereden op houtgas maar op 1 januari 1941 kwam er een definitief einde aan de activiteiten aan de particuliere inzet op openbaar vervoergebied en was de RET verantwoordelijk voor het totale vervoer op de stadslijnen in Schiedam. Ook een laatste poging van de EVAG en de VAOM om op de vergunning van de AVAM stadsdiensten te kunnen rijden had geen succes.

In 1941 werd lijn L verkort tot de route Koemarkt-Kethel. Om toch nog enige vorm van vervoer mogelijk te maken verzorgden tot goederentrams omgebouwde rijtuigen het vervoer van hout naar enkele busstandplaatsen. Zo ook naar Schiedam. Op 25 juni 1942 werd de stookplaats voor de houtgasgeneratoren voor de bussen op lijnen K, L, P (Schiedam-Vlaardingen) en V (Schiedam-Vlaardingen) verplaatst van de Broersvest naar de Rotterdamschedijk bij de tramhalte “Roode Hek”. Vanaf de Koemarkt reden de bussen van deze lijnen rechtstreeks via de Rotterdamschedijk naar de stookplaats. Van de stookplaats reden lijnen K, P en V via Rotterdamschedijk – Singel – Korte Singelstraat. De bussen van lijn L reden via de Rotterdamschedijk en de Koemarkt naar de Broersvest. In verband met de verplaatsing van de stookplaats werden eind- en beginhalte op Broersvest omgewisseld: de oude eindhalte op de Broersvest bij de Hema werd beginhalte en de oude beginhalte Broersvest bij de Passage werd eindhalte. Tenslotte werd ook lijn K op 1 november 1943 opgeheven en op 7 september 1944 ook lijn L.

Het tramvervoer in de oorlogstijd bleef met uitzondering van de meidagen van 1940 vrijwel ongewijzigd.

Van 10 tot 17 mei 1940 was tramverkeer onmogelijk door de situatie in Rotterdam en vanaf die datum werd lijn 4 als ringlijn geëxploiteerd, tot deze op 6 juni weer tot het Oostplein doorgetrokken werd en 4 dagen later naar zijn oorspronkelijke eindpunt bij het Maasstation. Van 1 december 1944 tot 1 oktober 1945 was er geen tramverkeer maar vanaf die datum werd de route Koemarkt-Oosterkade weer gereden.

Na de oorlog
Na de oorlog was het op intercommunaal gebied de op 14 december 1891 opgerichte WSM die vanaf 1947 met een buslijn vanaf Den Haag door het Westland en Schiedam naar Rotterdam reed.
De RET kon vanwege het geringe aantal beschikbare bussen slechts mondjesmaat het vervoer hervatten. Lijn V vanaf de Broersvest nar Vlaardingen was de eerste op 3 december 1945, op 21 januari 1946 gevolgd door lijn L van de Broersvest naar Kethel. Aan het einde van het jaar volgde op 2 december lijn K vanaf station Schiedam naar de Rembrandtlaan met een gelijktijdige verlenging van lijn L naar het Station. De volgende was lijn M op 2 oktober 1947 als ringlijn tussen de Broersvest en het Rozenburgerplein welke route op 14 juni 1948 werd verleng naar station Schiedam. Bijna een jaar later kreeg op 1 april 1949 weer zijn oorspronkelijke route vanaf Hillegersberg via Overschie en Schiedam naar Kethel en een nieuwe lijn S zag op 13 april 1950 het licht op de route Kootsekade-Station Schiedam.

Op 1 november 1953 werden de buspassagiers in de regio verrast met lijnnummers die de oorspronkelijke letteraanduidingen vervingen. Het aantal buslijnen werd voor lettergebruik te groot en ringlijn K van station Schiedam naar de Rembrandtlaan werd lijn 39, lijn L van de Kootsekade naar Kethel werd lijn 40, ringlijn M station Schiedam-Rozenburgerplein werd lijn 41. De Vlaardingse lijnen I (stadslijn) werd 38, lijn P Broersvest-Vlaardingen Ambacht werd 43 en lijn V Broersvest-Vlaardingen werd 48. Een nieuwe lijn R die op 28 november 1950 was ingesteld op de route Heemraadsplein-Schiedam Emmaplein werd lijn 44

Een voordeel voor Schiedam en Vlaardingen was dat op 1 augustus 1954 het stadsdiensttarief werd ingevoerd. Op 8 oktober 1959 werd een oude situatie hersteld toen lijn 40 als de oude lijn L weer kwam te rijden tussen Kethel en station Schiedam en een lijn 60 de route overnam vanaf de Kootsekade naar het Emmaplein in Schiedam.
Met ingang van 1961 was in deze situatie niets veranderd behalve dat lijn 60 aan de oostzijde was doorgetrokken naar station Noord.
In de tweede helft van 1964 vond er een verschuiving plaats waardoor de eindpunten van de lijnen 43 en 48 waren verplaatst van de Koemarkt naar het Emmaplein waar ook de lijnen 44 en 60 een plek hadden gekregen. Een plek waar overigens ook de streekbussen van de RTM en ZWN te vinden waren. De lijnen 39, 40 en 41 hadden hun standplaats bij station Schiedam, dat in 1963 totaal was vernieuwd, behouden.
Voorafgaand aan de ingebruikname van de metro in Rotterdam was op 8 mei 1967 lijn 44 opgeheven en een nieuwe buslijn 38 Crooswijk-Schiedam Emmaplein in gebruik genomen.

Met de beperkte ruimte voor de trams op de Rotterdamschedijk waar uitstappende passagiers aan de linkerzijde de rijtuigen moesten verlaten bleef het echter behelpen en uiteindelijk werd op 13 oktober 1965 het aankomstspoor iets verlegd waardoor ook andere types trams op deze lijnen konden worden ingezet. In april 1969 werd ook de instapsituatie wat aangepast zodat ook gelede trams op beide sporen konden worden ingezet. Het op de Rotterdamsedijk aanwezige overloopwissel werd in januari 1978 verwijderd.

De komst van de metro had echter het jaar daarvoor de nodige wijzigingen opgeleverd. Lijn 4 verdween op 4 november 1967 van het Schiedamse toneel en ging in Rotterdam de route van lijn 14 volgen. Op 2 september was lijn 8 weer teruggekeerd en bracht Schiedammers vanaf de Koemarkt naar Kralingen en werd per 4 september 1983 doorgetrokken naar het Stadserf tot op 26 april 1986 opheffing volgde.

Streek
Vanaf 1 januari 1969 was het Westnederland die met een lijn door Schiedam en het Westland naar de Varkensmarkt in Den Haag. Westnederland was ontstaan door een fusie tussen de W.S.M. en Citosa en daarmee deel uitmaakte van het Verenigd Streekvervoer Nederland, welke organisatie op haar beurt weer onderdeel was van de Nederlandse Spoorwegen. WSM lijn 3 Rotterdam-Den Haag reed vanaf 1955 over Schiedam in 1966 werd het lijnnummer gewijzigd in 53 die op dezelfde route werd gehandhaafd. Begin 1981 was daar lijn 52 bijgekomen. Op 1 november 1994 werd Westnederland opgenomen in de ZWN-groep en per 10 mei 1999 onderdeel van de Connexxion-groep.
Een andere ontwikkeling vormde de ingebruikname van de Beneluxtunnel op 6 juni 1967 waardoor een gezamenlijke busdienst RET/RTM onder lijnnummer 78 mogelijk werd die vanaf Hoogvliet ook inwoners van Spijkenisse een verbinding aanbood met Vlaardingen Oost en Schiedam (Emmaplein). Dat de passagiers 15 cent tolgeld in rekening werd gebracht. Met de opening van de metro werd lijnnummer 78 overigens gewijzigd in 50.
Die vernummering had ook gevolgen voor andere buslijnen in Schiedam en Vlaardingen welk gebied de nummers 50-59 toegewezen kregen.
De lijnen 38 (Crooswijk-Schiedam Emmaplein) en 40 (Station Noord-Overschie-Schiedam Emmaplein) hielden hun nummer maar lijn 39 Station Schiedam-Nieuwland (ringlijn) werd 54, lijn 40 Station Schiedam-Kethel werd 53, lijn 41 Station Schiedam-Rozenburgerplein (ringlijn) werd 55, lijn 56 in Vlaardingen bleef ongewijzigd, lijn 48 Schiedam Emmaplein-Vlaardingen-West werd 59 en lijn 43 Schiedam Emmaplein-Vlaardingen-Holy werd 57.

Op 1 januari 1970 werd een nieuwe lijn 51 ingesteld, gereden door de RTM op de route Vlaardingen-Centrum Hoogvliet welke lijn 6 maanden later werd doorgetrokken naar de Botlek. Van de inmiddels gedeelde lijn 50 (a en b) werden op die datum weer samengevoegd tot één lijn op de route Schiedam Emmaplein-Hoogvliet en ook nog steeds uitgevoerd door de RTM.

Herzieningen
Het door de RET geëxploiteerde busnet in Vlaardingen en Schiedam werd in 1973 grondig herzien. Op 20 oktober 1973 werden de lijnen 55 (station Schiedam-Rozenburgerplein) en 57 (Schiedam Emmaplein-Vlaardingen Holy) opgeheven terwijl een nieuwe lijn 52 werd geopend van station Schiedam naar Vlaardingen-Centrum. Lijn 53 werd verlengd naar de Havendijk in in Schiedam en reed vandaar via station Schiedam naar Kethel. Ook lijn 54 werd verlengd tot Schiedam Nieuwland. Lijn 59 verhuisde van het Emmaplein naar station Schiedam.
Een nieuwe alcohol wetgeving had ook invloed en zorgde voor de invoering van een nachtautobusnet per 1 november 1974. Hiermee werden met particuliere autobussen en ingehuurde chauffeurs in de weekends (naast andere routes) ook diensten gereden vanaf het Centraal Station naar Schiedam en Vlaardingen Oost (lijn B) en vanaf Vlaardingen-West/Holy naar station Schiedam (lijn C). Per 2 mei 1975 ging de RET zelf dit net exploiteren en kwamen er lijnen via Schiedam naar Vlaardingen Oost en station Vlaardingen-West (lijn 2 en 3).

Na de ingebruikname van de metro was het streekvervoer in Schiedam (en Vlaardingen) zoals hiervoor vermeld aanzienlijk ingekrompen. Alleen de (oorspronkelijke WSM) lijn 53 vanaf Rotterdam C.S. via Schiedam naar de Varkensmarkt in Den Haag was gehandhaafd en in 1975 was daar weer lijn 52 bijgekomen die praktisch dezelfde route reed zij het dat deze laatste via Naaldwijk reed en lijn 53 via ‘s-Gravenzande.
De RTM was vanaf 1 september 1969 nog te vinden met de nieuwe lijn 11 die vanaf het veer Rozenburg via de Botlek, Spijkenisse en Hoogvliet door de Beneluxtunnel naar Vlaardingen-Oost en Schiedam reed, in combinatie met de RET-lijnen 50 en 73. De bussen reden om en om naar Vlaardingen en Schiedam en op 1 januari 1970 werd de lijn doorgetrokken tot Vlaardingen-Centrum. Vanaf 31 mei van dat jaar kon ook RTM lijn 10 op het Emmaplein worden aangetroffen die via de Beneluxtunnel, Hoogvliet en Spijkenisse naar metrostation Zuidplein reed. RTM lijn 13 reed vanaf dat moment in combinatie met RET lijn 51 naar Vlaardingen-Centrum. Daar kwam op 17 oktober 1976 een einde aan toen de RTM-lijnen uit Vlaardingen en Schiedam verdwenen. Daarvoor in de plaats kwam een nieuwe lijn 15 die de verbinding vanaf metrostation Hoogvliet met Schiedam en Vlaardingen ging verzorgen.

Nog geen jaar later werd de RTM op 1 juli 1977 opgenomen in de Z.W.N. Per 28 mei 1978 werden de lijnen 50 en 51 vanaf metrostation Hoogvliet naar respectievelijk Schiedam en Vlaardingen gereden door de Z.W.N. maar onder beheer van de RET.

Tramuitbreidingen
Op 4 september 1983 werd Schiedam zoals al genoemd, geconfronteerd met een verlenging van de tramsporen. Vanaf de Koemarkt waren voor lijn 4 rails aangelegd over de Broersvest naar het Stadserf. Maar het Broersvest zou nog enkele malen met opbrekingen worden geconfronteerd want op 15 april 2002 werd de Broersvest voorzien van een vrije bus/trambaan in het midden van de weg. Daarvoor was echter een verdere doortrekking van de tram richting de wijk Woudhoek en verder naar Vlaardingen Holy tot stand gekomen. De in de jaren daarvoor gevoerde discussie over het doortrekken van de oost-west metrolijn vanaf het Marconiplein had geresulteerd in een afwijzing door Schiedam en Vlaardingen van een dergelijke verbinding ten gunste van een bovengrondse tramverbinding met aanvullende buslijnen.
Lijn 4 was inmiddels op 10 juli 1985 verlengd vanaf het Heemraadsplein naar het Stadserf. maar kreeg op 11 juni 1990 een nieuw eindpunt in Spangen en verdween dus weer uit Schiedam.

De verlenging naar Woudhoek kwam op middels lijn 1 op 5 september 1985 in bedrijf en het luseindpunt Stadserf met een dubbel opstelspoor kreeg via de Proveniersbrug aansluiting richting ‘s-Gravelandseweg naar de Burgemeester van Haarenlaan, Station Schiedam-Nieuwland, Churchillweg, van Dalsumlaan, Scheepvaartweg met het eindpunt Schiedam-Woudhoek. Even ten noorden van station Schiedam Nieuwland werd nog een keerdriehoek aangelegd bij de Prinses Beatrixlaan.
Voor lijn 4 én voor de Schiedammers werd de situatie wat onoverzichtelijk want op 22 juni 1992 werd lijn 4 weer verlengd naar het Stadserf welke situatie op 28 augustus 2000 alleen nog in de spitsuren van toepassing was. Nadat de spitsuurritten naar Schiedam tussen 22 februari en 18 maart 2002 ook nog vervielen reed lijn 4 vanaf 4 november 2002 definitief niet meer verder dan het Marconiplein.
Overigens mag ook nog lijn 6 worden genoemd die vanaf 11 juni 1990 tot 22 juni 1992 op het Stadserf kon worden gesignaleerd.

Spoorwegen
In alle tram- en busgeweld bleven ook de ontwikkelingen bij de grote ijzeren railbroer, de Nederlandse Spoorwegen, niet stilstaan. Het oorspronkelijke stationsgebouw van Station Schiedam werd op 3 juni 1847 in gebruik genomen en ruim 40 jaar later in 1889 vervangen door nieuwbouw. Het duurde bijna 75 jaar voor in 1963 de gemeente Schiedam en de Nederlandse Spoorwegen het eens werden over nieuwbouw nadat in 1959 de spoorbaan hoger was gelegd. Met ingang van de zomerdienstregeling van 1967 werd de naam van het station gewijzigd om internationale treinreizigers waarvan de treinen niet stopten op Rotterdam-Centraal, toch het idee te geven dat Rotterdam werd aangedaan in Schiedam-Rotterdam-West.

Per 24 mei 1998 werd het Rotterdam weer uit de naam verwijderd omdat met ingang van deze dienstregeling hier geen internationale treinen meer stopten. Het werd Schiedam Centrum. De verlenging van de metrolijn vanaf Rotterdam-Centraal via Schiedam en de nieuwe Beneluxtunnel naar Hoogvliet en Spijkenisse, gaven de aanzet tot volledige nieuwbouw van station Schiedam, welke in 2000 in gebruik werd genomen.

Het busstation dat eerst westelijk en later voor het oude station was gelegen op het Stationsplein, verhuisde in 1964 naar het nieuwe Stationsplein in het verlengde van de Professor Kamerlingh Onneslaan en in 2000 naar het verlengde van de Horvathweg, officieel de Brandersbrug.

Meer tram
De eindpuntlus op het Stadserf was inmiddels gelijktijdig met de vrije tram/busbaan op de Broersvest in verband met de bouw van het Stadskantoor ingekort tot een kopeindpunt met een keerdriehoek.
Het ‘Tramplus’ concept van de RET, meer eigen trambanen en een grotere afstand tussen de haltes waardoor sneller kon worden gereden leidde in Schiedam op 5 oktober 2005 tot een omnummering van lijn 1 in 21 en op 31 oktober van dat jaar tot het verschijnen van lijn 23. Deze ging in Schiedam een nieuw traject rijden vanaf de Brederoweg en een vrijwel rechte baan over de Europaboulevard in Vlaardingen om daarna het wijk Holy te bereiken waar een keerdriehoek was aangelegd.
Per 18 augustus 2008 volgde nog een ingrijpende verandering toen de lijnen 21 en 23 in plaats van via de ‘s-Gravelandseweg via de Overschiestraat en station Schiedam-Centrum gingen rijden. Ten behoeve van omleidingen en stremmingen werd op de ‘s-Gravelandseweg een enkelspoor gehandhaafd.

Hoewel het in de bedoeling lag om lijn 21 te zijner tijd door te trekken naar een nieuw NS-station Kethel-Spaland is dat plan in de ijskast gezet tot het NS-traject Schiedam-Delft viersporig is gemaakt.
Overigens bleek met name in de avonduren het vervoer op dit laatste deel van lijn 21 dermate gering dat in het Vervoersplan Tram 2013 werd voorgesteld deze tramlijn gedurende die stille uren op te heffen. Lijn 23 werd daarom met ingang van 9 december 2012 ingekort tot het Marconiplein en op het traject De Esch – Holy verscheen een nieuwe tramlijn 24, die daarmee vanaf het Bachplein parallel liep aan lijn 21, die in de stille uren kwam te vervallen. Een pendelbusje nam in die avonduren het (relatief beperkte) vervoer tussen het Bachplein en Woudhoek over en gaf aansluiting op deze (nieuwe) lijn 24.
De sporen op de Brederoweg werden in 2013 voor de aanleg van de A4 verlegd en over een nieuw gebouwd viaduct gevoerd. Tijdens de bouw van dit viaduct reed lijn 24 naar Schiedam-Woudhoek en reed er een pendelbus naar Vlaardingen-Holy.

Meer overheidsbemoeienis
Met de toename van de tekorten bij de overheidsbedrijven, 13.6 miljoen in 1972 oplopend tot 411 miljoen in 1983, welke door de overheid werden gedekt, kon een ingrijpende overheidsbemoeienis niet uitblijven.
In 1984 volgde het overheidsbesluit het openbare stads- en streekvervoer te gaan privatiseren in de vorm van een prestatiegerichte subsidiëring en met de inwerkingtreding van de Wet Personenvervoer op 1 januari 2001 werd een marktwerking geïntroduceerd met een verplichte aanbesteding in de vorm van concessies voor vastgestelde gebieden.
De Rijnmond is thans ingedeeld in twee concessiegebieden met de onderdelen ‘Rail Rotterdam’ en ‘Bus Rotterdam’ (gebied 11) en Voorne-Putten en Rozenburg (gebied 12).

Een buslijnoverzicht
Wij staan nog even stil bij de bus en laten de verschillende in Schiedam gebruikte lijnnummers de revue passeren.
Lijn 32 een van oudsher Rotterdamse lijn naar Overschie deed op 28 augustus 1989 via de Overschieseweg voor het eerst station Schiedam aan, zij het alleen op werkdagen tot 18.00 uur. Vanaf 7 september 1998 veranderde dit in alleen tijdens de spitsuren. Per 17 december 2002 werd het nieuwe eindpunt Station Schiedam maar niet voor lang, want per 24 mei 2004 werd weer het oorspronkelijke eindpunt in Overschie ingenomen en verdween de lijn weer uit Schiedam.
Lijn 36 verscheen op 15 februari 2015 in Schiedam gereden door Veolia Transport. Deze streekbuslijn had eerst nummer 86 gedragen en verbond station Schiedam via het Westland met Den Haag, Op 11 december 2016 nam Connexxion de concessie over.
Lijn 42 liet voor het eerst in Schiedam zijn neus zien op 2 april 2007. Vanaf station Schiedam werd gereden naar het metrostation Marconiplein naar bedrijvenpark Noord-West. Met ingang van 14 december 2008 verviel het trajectdeel station Schiedam-metrostation Marconiplein.
Lijn 50 verscheen, als ex-lijn 78, gelijktijdig met de opening van de metro op 10 februari 1968 op de route Hoogvliet via de Beneluxtunnel en station Vlaardingen-Oost en station Schiedam naar het Emmaplein. Vanaf 31 mei 1970 werd niet meer vanaf Hoogvliet, maar vanaf metrostation Zuidplein gereden hetgeen een jaar later op 23 mei 1971 weer werd gewijzigd in Spijkenisse.
Vanaf 17 oktober 1976 kreeg metrostation Hoogvliet de status van eindpunt en op 23 februari 1978 fuseerde de RTM met Z.W.N bij welke maatschappij vanaf 28 mei van dat jaar ook het officiële lijnnummer 50 werd getoond. Per 2 februari 1981 wordt de route in Schiedam wat ingekort en wordt de eindhalte voor het nieuwe station Schiedam. Op 31 mei 1981 is het einde verhaal voor lijn 50 en wordt de route verdeeld over de lijnen 80 en 81.
Lijn 51 die sinds 1 januari 1970 werd geëxploiteerd door de RTM en Hoogvliet met Vlaardingen verbond (per 23-2-1978 Z.W.N.) werd op 31 mei 1981 opgeheven en vernummerd in 82. Het lijnnummer 51 kwam op 4 november 2002 weer terug in Schiedam op de route vanaf het station naar Vlaardingen Holy (begraafplaats).
Op 17 december werd de standplaats voor het station en in mei 2003 volgde een verlenging naar ziekenhuis Vlaardingen-Holy. In 2004 volgde een routewijziging en werd de route ook verlengd naar metrostation Vijfsluizen. Per 31 oktober 2005 werd de route ingekort tot de Slimme Watering en per 14 december 2008 werd binnen de Schiedam een andere route gevolgd.
Lijn 52 verscheen op 20 oktober 1973 in Schiedam vanaf station Schiedam naar het Veerplein in Vlaardingen. Na diverse routewijzigingen werd op 27 augustus 1984 de route met name in Vlaardingen gewijzigd waarbij door de wijk Holy naar de Deltaweg in Vlaardingen gereden. Vanaf 5 september 1985 werd slechts op werkdagen van 09.00 tot 16.00 uur gereden tot Kethel, maar vanaf 19 mei 1986 werd weer de volledige dienstregeling op de oorspronkelijke route hervat. Na verschillende routewijzigingen in Vlaardingen werd de lijn op 4 november 2002 opgeheven. Lijn 52 verscheen echter opnieuw op 13 december 2009 en bracht een verbinding tot stand tussen station Schiedam en het bedrijvenpark Vijfsluizen. Het was echter een beperkte dienst die alleen tijdens de spitsuren werd uitgevoerd, gedeeltelijk ter vervanging van lijn 89. Per 11 december 2011 werd de lijn definitief opgeheven.

Lijn 53 werd op de route station Schiedam-Kethel op 20 oktober 1973 verlengd naar de Havendijk welke verlenging op 2 februari 1981 werd werd teruggedraaid. Op 29 oktober 1984 volgde een andere verlenging naar de nieuwe wijk Woudhoek waarbij per 5 september 1985 de route door de Vlaardingse wijk Holy werd gelegd. Op 19 mei 1986 werd ook het nieuwe bedrijventerrein ‘s-Graveland in de route opgenomen en op 7 september 1992 volgde een verlenging naar het eindpunt van de tram aan de Slimme watering. Op 2 juni 1996 werd lijn 53 opgeheven omdat een combi werd gevormd met lijn 54. Het was echter niet het einde van lijn 53 want op 10 januari 2005 zag dit lijnnummer opnieuw het licht op de inmiddels welbekende route station Schiedam-Woudhoek, zij het dat per 30 oktober van dat jaar de dienst werd beperkt tot werkdagen tot 19.00 uur. Op 14 december 2008 volgde een verlenging naar metrostation Marconiplein.
Op 11 december 2011 verdween lijn 53 definitief uit beeld.
Lijn 54 werd op 2 september 1967 ingesteld ter vervanging van lijn 39 en vormde vanaf station Schiedam een ringlijn naar de Nieuwe Damlaan. Op 20 oktober 1973 werd de lijn verlengd naar de wijk Nieuwland en op 2 februari 1981 vond een volledige routewijziging plaats waarna van de Havendijk in Vlaardingen naar de Rubenslaan werd gereden.
Eerst 15 jaar later werd de route weer geheel gewijzigd en liep van station Schiedam naar de nieuwe wijk Woudhoek. Vanaf 7 september 1998 werd na 18.00 uur de route vanwege het geringe aantal passagiers ingekort tot station Nieuwland. Vanaf 4 november 2002 werd lijn 54 weer omgevormd tot ringlijn vanaf de Woudhoek naar de Koemarkt een route die per 10 januari 2005 werd gewijzigd in station Schiedam naar De Gorzen.
Lijn 55 (tot 2 september 1967 lijn 41) Reed als ringlijn door Schiedam een route van het station naar de Koemarkt. Op 20 oktober 1973 werd de lijn opgeheven maar reed van 1 september 1997 tot 8 juni 1998 weer in Vlaardingen, vanaf station Vlaardingen Oost naar de wijk Holy. Vanaf 4 november 2002 keerde de lijn weer terug in Schiedam om Rotterdam CS via station Schiedam met de NS-stations Vlaardingen-Oost en Vlaardingen-West te verbinden. Vanaf 15 december 2003 werd de route ingekort tot station Schiedam-Station Vlaardingen-West. Op 24 mei 2004 verviel station Vlaardingen- West waarvoor de route station Vlaardingen-Oost Deltaplein in de plaats kwam. Vanaf 30 oktober 2005 werd nog slechts gereden tussen station Schiedam en het Liesveldviaduct in Vlaardingen en op 14 december 2008 werd lijn 55 opgeheven.
Lijn 57, het nieuwe nummer per 4 november 1967 van buslijn 43 op de route Emmaplein – Vlaardingen Holy, werd op 20 oktober 1973 opgeheven. Eerst 18 jaar later kon men de lijn in Schiedam weer tegenkomen toen op de route van Vlaardingen Holy naar het metrostation Marconiplein deze lijn weer verscheen. Op 4 november 2002 werd de route vanuit Vlaardingen beperkt tot metrostation Vijfsluizen en per 24 mei 2004 werd de lijn opgeheven. In Vlaardingen verscheen dit lijnnummer weer op 30 oktober 2005 vanuit Holy naar het Deltaplein en vanaf 14 december 2008 werd de Schiedamse stadsgrens weer overschreden toen vanaf Vlaardingen Westerhoofd via station Nieuwland naar station Schiedam werd gereden. In het weekend beperkte de dienst zich tot het Vlaardingse traject terwijl op de zondag een taxibusje van RMS werd ingezet. Per 13 december 2009 werd de frequentie op de zondagochtend verlaagd van een halfuur naar een uurdienst. Twee jaar later, op 11 december 2011 verdween de lijn uit Schiedam en werd alleen gereden tussen Vlaardingen Westerhoofd en Holy tot op 10 december 2011 opheffing volgde.
Lijn 59 werd als ex-lijn 48 op 2 september 1967 ingesteld op de route Schiedam Emmaplein – station Vlaardingen-Oost naar Vlaardingen-West. De jaren erna volgden in Vlaardingen diverse routewijzigingen tot op 20 oktober 1973 de route in Schiedam werd verlengd naar station Schiedam wat per 1 november 1982 werd gevolgd door een verlenging naar de Rotterdamse wijk Spangen. Een tweede verlenging volgde op 8 maart 1983 tot de Westkousdijk in de nieuwe wijk Schiemond. In Vlaardingen werd station Vlaardingen-West verruild voor Vlaardingen-Centrum. Per 27 augustus 1984 werd in verband met de samenwerking met Westnederland en coördinatie met de lijnen 125 en 126, de route ingekort tot Metrostation Marconiplein – Vlaardingen Centrum. Op 26 april 1986 werd de lijn opgeheven.
Lijn 78 verscheen op 6 juni 1967 en reed, geëxploiteerd door de RTM op de route Hoogvliet via de Beneluxtunnel en station Schiedam naar het Emmaplein. Per 10 februari 1968 werd het lijnnummer gewijzigd in 50.

Op 31 mei 1981 nemen de lijnen 80 en 81 de route Metrostation Hoogvliet-station Schiedam-Rotterdam-West over van lijn 50, onder exploitatie van de Z.W.N. met het RET-tarief op het RET-gedeelte. Een verlenging van lijn 80 naar metrostation Marconiplein vindt plaats op 26 april 1986. Per 28 augustus 1989 wordt lijn 80 een volledige Z.W.N. streekbuslijn die per 4 november 2002 opgeheven zou worden. Lijn 81 verdwijnt op 26 april 1985 al uit beeld en wordt als volledige Z.W.N. lijn ingezet als stadsdienst in Spijkenisse.
Lijn 86 (later 36) ontstond op 10 december 2006 als interliner tussen Den Haag en Schiedam onder beheer van Connexxion. Per 30 augustus 2009 nam Veolia Transport het vervoer over en vanaf 11 december 2011 kwam de extra ochtendspitsroute vanaf station Schiedam naar Rotterdam CS te vervallen. Op 15 februari 2015 werd lijnnummer 86 gewijzigd in 36.
Z.W.N. lijn 88 reed vanaf 22 januari 1990 als sneldienst in de spitsuren vanaf Stellendam via Hellevoetsluis en station Schiedam naar het metrostation Marconiplein. Per 18 februari 1991 werd de frequentie opgevoerd van 2 naar 4 ritten per spitsdienst. Per 5 januari 1998 werd een volledige dienstregeling gereden, ook buiten de spitsuren. In plaats van Stellendam werd de lijn per 1 maart 1998 ingekort tot Hellevoetsluis. Per 1 maart 2004 werd lijn 88 opgeheven.
Ook lijn 89 behoorde toe aan Connexxion en reed vanaf 22 januari 1990 station Schiedam via Rozenburg naar Brielle. Hoewel het in de bedoeling lag de lijn per 14 december 2008 op te heffen bleef het bij een halfuursdienst in de spitsuren en een uurdienst in de daluren. Met het van start gaan van de nieuwe concessie per 13 december 2009 werd de lijn dan toch opgeheven.
Connexxion buslijn 124 reed alleen op werkdagen tijdens de zogenaamde kantooruren. Vanuit Naaldwijk werd via de A20 de route gevolgd naar station Schiedam. De snelbus reed vanaf 1 maart 2004 tot 9 december 2006.
Lijn 125 van Westnederland startte op 26 augustus 1984 op de route Metrostation Marconiplein via station Schiedam-Rotterdam-West naar Maassluis waarmee een integratie plaatsvond met RET-lijn 59. Op 2 juni 1985 werd de route tussen Maassluis en Vlaardingen gewisseld met lijn 126 en werd de frequentie verhoogd. Een jaar later werd op 1 juni 1986 de gehele dienstregeling van RET-lijn 59 overgenomen waardoor in combinatie met lijn 126 een 10-15 minuten dienst ontstond. De routewisseling met lijn 126 werd per 31 mei 1987 weer ongedaan gemaakt en per 28 mei 1988 werd de route aangepast en in de jaren erna werd de frequentie regelmatig aangepast. Na de fusie van Westnederland met Z.W.N. op 1 november 1994 werd alleen nog gereden tot station Maassluis. Per 1 maart 2004 werd de lijn opgeheven.
Lijn 126 werd door Connexxion ingezet vanaf 14 december 2003 op de route Den Haag CS naar metrostation Vijfsluizen. Een dalend aantal passagiers had tot gevolg dat per 14 december 2003 de route werd ingekort tot station Schiedam. Een reorganisatie van het busnet in het Westland had tot gevolg dat per 10 december 2006 de route werd gewijzigd in Maassluis-metrostation Vijfsluizen.
Sinds 14 december 2008 wordt deze streekbuslijn geëxploiteerd door de RET met een frequentie overdag van een half uur en daarbuiten 1 tot 2 uur.
Ook lijn 137 had als route Maassluis – station Schiedam en reed via de A20. Na de start op 1 maart 2004 werd op 14 december 2008 de exploitatie overgenomen door Qbuzz en werd de frequentie in de middagspits verlaagd naar eenmaal per uur. Op 12 december werd de lijn na een steeds verder dalend aantal passagiers opgeheven. Lijn 201 van Connexxion bereikte Schiedam op 4 november 2002 toen het beginpunt werd verplaatst van het Marconiplein naar station Schiedam net als diverse andere buslijnen in verband met de doortrekking van de Metro Calandlijn naar Spijkenisse. Vanaf station Schiedam werd een route binnendoor naar Delft gevolgd. In verband met de overgang van de concessie naar Qbuzz werd de lijn per 14 december 2008 opgeheven.
De Z.W.N. introduceerde op 1 juni 1997 onder lijnnummer 202 een sneldienst tussen ‘s-Gravenzande, Naaldwijk en Rotterdam maar verliet rijksweg 20 in Schiedam om via station Schiedam naar Rotterdam te rijden. Met overdag een uurdienst en in de spits tweemaal per uur ging de exploitatie op 30 mei 1999 over naar Connexxion. Per 10 december 2006 werd de lijn opgeheven.
Connexxion lijn 203 onderhield vanaf 24 augustus 2003 tot 1 maart 2004 een verbinding tussen station Schiedam, via de nieuw aangelegde busbaan ten noorden van de Doenkade in Rotterdam, bekend als de Zorro busbaan, een verbinding met Zoetermeer.
Qbuzz spitslijn verving de oude lijn 137 en reed sinds 11 december 2011 na een rondje Maassluis alleen in de ochtendspits via de A20 naar station Schiedam. De RET nam op 9 december 2012 de exploitatie over.
Lijn 289 van Connexxion kon als versterkingslijk van buslijn 89 van 1 maart 2004 tot 31 oktober 2005 in Schiedam worden gesignaleerd.
Het hoogste busnummer dat Schiedam heeft aangedaan was lijn 385 van Westnederland. Vanaf 23 mei 1993 werd namelijk een spitsbus geïntroduceerd tussen Hellevoetsluis en Rotterdam (metrostation Marconiplein) via station Schiedam Centrum. In de spitsuren reden twee bussen met een beperkt aantal haltes. Na de fusie met ZWN op 1 november 1994 bleef de situatie echter ongewijzigd. In augustus 2003 werd de lijn opgeheven.
Voor meer informatie over de routes van de buslijnen klik hier.

Metro
Hoewel eind jaren zeventig een vervoer per metro door Schiedam en Vlaardingen was afgewezen werd toch besloten tot een verdere uitbouw van de oost-west lijn richting Ommoord enerzijds en het Marconiplein anderzijds. Op 25 april 1986 werd deze uitbreiding richting Marconiplein geopend. Daarmee was de kous niet af want het vervoer op de noord-zuid metrolijn barstte uit zijn voegen naast de ook voor het wegverkeer steeds groter wordende problemen. Het kabinet besloot in 1993 daarom tot de aanleg van een tweede Beneluxtunnel waarmee Schiedam en Vlaardingen pas instemden toen er ook een tunnelbuis voor fietsers en de metro werd toegezegd.
Vanaf het Marconiplein werd daarom, wegens bezuinigingen pas in 1997, gestart met de aanleg van een nieuw 12-kilometer lang traject dat stations zou krijgen bij het NS station Schiedam, de Parkweg, de Troelstralaan, Vijfsluizen en op de Linker Maasoever met stations in Pernis en Tussenwater aansluiting zou geven op de lijn naar Hoogvliet en Spijkenisse.

Op 4 november 2002 werd de lijn geopend en werd bekend als de Calandlijn. Niettemin is de lijn gesplitst in drie delen die nu bekend staan als lijn A; Schiedam-Centrum – Ommoord-Binnenhof, lijn B; Schiedam-Centrum – Nesselande en lijn C; Spijkenisse-De Akkers – Capelle-De Terp.
De laatste ontwikkeling is de verbouwing van de NS-spoorlijn Schiedam-Hoek van Holland in een metrolijn, waarvan de activiteiten begin 2017 zijn gestart. De gedachte oplevering september 2017 is inmiddels tenminste een jaar opgeschoven.

Wederom de bus
In verband met de aanleg van de nieuwe metrolijn Schiedam – Hoek van Holland-strand zijn per 1 april 2017 een aantal tijdelijke buslijnen in het leven geroepen die vanaf station-Schiedam via verschillende routes via Vlaardingen en Maassluis naar Hoek van Holland rijden.
De lijnen 711, 712 en 714 zijn sneldiensten die station Schiedam verbinden met respectievelijk Hoek van Holland strand, Maassluis-West en Vlaardingen-Centrum. Deze laatste alleen op werkdagen in de spitsuren. Buslijn 713 is een stopdienst die binnendoor van station Schiedam naar Hoek van Holland-strand rijdt. Voor Vlaardingse reizigers is er buslijn 156 als extra die de bestaande lijn 56 versterkt tot een hogere frequentie.

Bronnen:
Tydwyzer 1798
Geschiedenis van Schiedam, Drs. G. v.d. Feijst (1973)
75 jaar Autobussen in Rottterdam, M. Wallast (1981)
Wikipedia 2006-2018
Wiki.ovinnederland.nl
Railatlas Rotterdam, A.P. v. Eijsden (2018)